Diyarbakır, Doğu Anadolu Fay Hattı’na doğrudan bağlı olmasa da, zayıf zemin yapısı ve yoğun yapılaşma nedeniyle sismik riskini katlıyor.
Diyarbakır, Kahramanmaraş merkezli 2023 depremlerinde, fay hatlarına olan görece uzaklığına rağmen ciddi hasar görmüştü. Bu durum, kentin asıl sorununun sismik kaynaklardan çok, yapı stoğu ve zemin yapısında olduğunu ortaya koydu. Peki, Doğu Anadolu Fay Hattı’na (DAF) doğrudan bağlı olmamasına rağmen Diyarbakır Zemin Tehlikesi neden bu kadar büyük bir risk taşıyor? Uzmanlar, Maden ve Lice gibi aktif fay segmentlerinin dolaylı etkisinin, zayıf zemin nedeniyle katlandığını belirtiyor.
Jeoloji mühendisleri, Dicle Havzası’nda bulunan kentin zayıf, alüvyonlu zemin yapısının, deprem dalgalarını büyüterek hasar potansiyelini artırdığını vurguluyor. Bu zemin büyütmesi etkisi, Diyarbakır’ı sismik açıdan daha kırılgan hale getiriyor.
📉 Maden ve Lice Segmentleri ve Zemin Büyütmesi
Diyarbakır, güneyinde Bitlis-Zagros Bindirme Zonu’nun ve kuzeyinde DAF’ın Maden ve Lice segmentlerinin dolaylı baskısı altında. Bu faylardan kaynaklanacak orta şiddetli bir deprem bile, zayıf zemin üzerinde şiddetli hissedilebilir. Zayıf zeminli bölgelerdeki yapı stoğu ne kadar güvenli?
Bu Diyarbakır Zemin Tehlikesi karşısında kentsel dönüşüm, sadece eski yapıları değil, öncelikle zayıf zeminde bulunan binaları hedef almalıdır. Yoğun yapılaşma ve eski binaların birleşimi, olası bir felakette ciddi can ve mal kaybı potansiyeli yaratıyor.
🏛️ Ankara‘dan Acil Mikrobölgeleme Desteği
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Diyarbakır‘da zemin etütleri ve mikrobölgeleme çalışmalarının hızlandırılması talimatını verdi. Ankara‘dan gelen teknik ekipler, zayıf zeminli alanlarda yapılaşma koşullarının yeniden belirlenmesi için çalışıyor.
Diyarbakır Belediyesi, deprem bilincini artırmak amacıyla halk eğitim programlarını yoğunlaştırdı. Vatandaşların, evlerinin zemin türü hakkında bilgi edinmeleri teşvik ediliyor.
Diyarbakır, Zemin Riskini Yönetebilecek mi?
Özetle, DAF’a olan görece uzaklığına rağmen Diyarbakır, zayıf zemin ve yoğun yapılaşmanın yarattığı Diyarbakır Zemin Tehlikesi nedeniyle ciddi bir risk taşıyor. Jeologların uyarısı, kentin kentsel planlamasını zemin koşullarına göre acilen revize etmesi gerektiğini gösteriyor. Ankara‘nın bilimsel desteğiyle Diyarbakır, bu hayati riski yönetebilecek mi?
